تغذیه و سرطان
سرطان از جمله بیماریهایی است که تغذیه نقش بسیار موثری در پیشگیری و کنترل و درمان آن دارد. اگرچه تاکنون غذای مشخصی که سرطانزا باشد شناخته نشده است، اما بسیاری از مواد شیمیایی، مواد افزودنی، آفت کش ها و سموم و آلوده کننده هایی که بطور اتفاقی وارد غذاها میشوند، میتوانند از جمله مواد سرطانزای قوی محسوب شوند.
برخی از متخصصین تخمین میزنند که دست کم یک سوم از کل سرطانها با عوامل تغذیه ای در ارتباطند. به عنوان مثال شیوع بالای سرطانهای مری ومعده در مناطقی که غذاهای نمک سودشده، دودی (برنج و ماهی دودی و..) و نیتراتی ( سوسیس و کالباس) استفاده میکنند مشاهده میشود .همچنین چاقی و شیوه های غلط زندگی، بی تحرکی، رزیم غذایی فاقد سبزی و میوه و غلات کامل و ماهیان و ماکیان در ایجاد و پیشرفت سرطانهای سینه و روده نقش دارند .
چه عواملی در پیشگیری از بروز سرطانها موثرند؟
- - آنتی اکسیدانها:
شامل سلنیوم، کاروتنوئیدها (پیش ساز ویتامینهای گروه A)، ویتامین C ، ویتامین Eو.. میباشند. این ترکیبات کاهش فعالیت رادیکالهای آزاد موجود در بدن که حاوی الکترونهای جفت نشده بوده و به بافتهای بدن آسیب میرسانند و سیستم ایمنی را دچار اختلال مینمایند، به پیشگیری ازبروز سرطانها کمک میکنند
- - فیبرها:
رژیم غذایی غنی از فیبرها در کاهش خطر سرطانها بخصوص سرطان روده حائز اهمیت است. رژیمهای غذایی کم کالری و پرفیبر و غنی از غلات کامل و حبوبات و سبزیجات و میوه ها با افزایش سرعت انتقال مواد غذایی از روده بزرگ فرصت کمتری را برای فعالیت باکتریهای مضر در مجرای روده ای فراهم میآورند. گمان میرود فیبر مواد غذایی ترکیبات شیمیایی تولید شده توسط باکتریهای روده ای را تغییر دهد و از خاصیت سرطانزایی انها بکاهد. بدین منظور توصیه میشود افراد روزانه 400 گرم سبزی و میوه و یا 5 واحد از آن را مصرف نمایند.
- - غذاهای گیاهی و دریایی:
کلم و کلم سانان: حاوی ترکیباتی است که آنزیمهایی را که توانایی تخریب مواد سرطانزا دارند را فعال میکنند
پیاز و سیر و تره :خصوصا هنگامی که بشکل خام استفاده شوند به س بب وجود مواد سولفوری موجود، در کاهش خطر بروز سرطان معده موثرند.
هویج و گوجه فرنگی و مرکبات: حاوی اسید فنولیک بوده و از سرطان کولون پیشگیری میکند
دانه های سویا و مشتقات آن با ممانعت از عملکرد استروژنها از بروز سرطان سینه جلوگیری میکند
توت فرنگی ، تمشک، انگور، سیب زمینی، انار ، گردو: حاوی ترکیب پلی فنولی بنام اسید الاجیک بوده که برخی از رادیکالهای آزاد موجود در دود سیگار را خنثی میکند
چای سبز: حاوی مواد پلی فنولیک و ترکیبات آنتی اکسیدانی بوده که در کاهش تشکیل سلولهای سرطانی و تومورها حائز اهمیت است.
غذاهای دریایی و روغن ماهی : به سبب داشتن امگا3، سلنیوم، روی، ویتامینE، در پیشگیری از بروز بسیاری از سرطانها خصوصا سرطان سینه موثرند
ورزش و فعالیت بدنی، پرهیز از مصرف الکل و دخانیات
عدم تحرک کافی و ورزش نیز یک عامل خطر برای انواع سرطان ها محسوب می شود. ورزش می تواند در پیشگیری از انواع سرطان ها به خصوص سرطان سینه، دستگاه تناسلی و کلیه اثر مطلوبی داشته باشد. ورزش با سرعت بخشیدن به انتقال مواد غذایی از روده، ممانعت از ترشح هورمون های جنسی و کاهش ذخایر سلول های چربی از سرطان ها پیشگیری می کنند
مصرف الکل، با سرطان های دهان، مری، حنجره و کبد، سینه، روده ارتباط دارد و باید از مصرف آن پرهیز کرد.
مصرف دخانیات نیز بطور عمده با سرطانهای ناحیه تنفسی و ریه و حنجره و نای مرتبط هستند.
برگرفته از سایت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
نظر دهید