شبکه بهداشت و درمان بندر انزلی

یک مطالعه بالینی گسترده که بر روش‌های افزایش «طول عمر سالم» (سال‌هایی که افراد در سلامت کامل زندگی می‌کنند) تمرکز دارد، نشان داده است که مصرف روزانه امگا ۳ می‌تواند باعث کند شدن روند پیری شود.در این مطالعه، افراد مسن سالم که به مدت سه سال روزانه یک گرم از این اسید چرب ضروری مصرف کردند، از نظر بیولوژیکی سه ماه کمتر از سایرین پیر شدند. پژوهشگران دریافتند که مصرف هم‌زمان ویتامین D و انجام ورزش منظم، این تأثیر را تا حدود چهار ماه افزایش می‌دهد.شاید تأثیر سه تا چهار ماه جوان‌سازی بیولوژیکی در سه سال کم به نظر برسد، اما اگر این روند ادامه یابد، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت عمومی جامعه داشته باشد.

پیشینه علمی تأثیر امگا ۳ بر پیری

مطالعات قبلی نشان داده بودند که امگا ۳، که یک اسید چرب غیراشباع موجود در ماهی‌های چرب، آجیل و دانه‌ها است، ممکن است بر روند پیری تأثیر بگذارد. اما مشخص نبود که مصرف آن برای انسان‌ها مزایای قابل توجهی به همراه دارد یا نه.

در این پژوهش، دانشمندان با استفاده از ابزارهای بیولوژیکی به نام “ساعت‌های اپی‌ژنتیکی” بررسی کردند که چگونه سرعت پیری در افراد تغییر می‌کند. این مطالعه روی نزدیک به ۸۰۰ فرد ۷۰ ساله و بالاتر در سوئیس انجام شد. ساعت‌های اپی‌ژنتیکی میزان متیلاسیون DNA را اندازه‌گیری می‌کنند، که تغییرات شیمیایی روی DNA هستند و سن زیستی بدن را (نه سن تقویمی) منعکس می‌کنند.

شیوه اجرای پژوهش

شرکت‌کنندگان به هشت گروه تقسیم شدند و هر گروه یکی از این موارد یا ترکیبی از آن‌ها را دریافت کرد:

• یک گرم امگا ۳ با منبع جلبک در روز

• ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D

• ۳۰ دقیقه ورزش، سه بار در هفته

سه نوع مختلف از ساعت‌های اپی‌ژنتیکی نشان دادند که امگا ۳ می تواند باعث کند شدن روند پیری شود. یکی از این ابزارها همچنین نشان داد که ترکیب امگا ۳، ویتامین D و ورزش، تأثیر بیشتری دارد. این یافته‌ها در نشریه Nature Aging منتشر شده است.

مزایای دیگر مصرف امگا ۳

این پژوهش همچنین نتایج مثبت دیگری درباره تأثیر امگا ۳ گزارش کرده است، از جمله:

• کاهش ۱۰ درصدی میزان زمین خوردن در سالمندان

• کاهش ۱۳ درصدی عفونت‌ها

• کاهش ۳۹ درصدی احتمال ورود به مرحله “پیش‌ضعف” (مرحله‌ای که افراد علائم اولیه کاهش جسمی یا ذهنی را نشان می‌دهند)

• کاهش ۶۱ درصدی سرطان‌های مهاجم

چشم‌انداز آینده و محدودیت‌های تحقیق

این یافته‌ها نشان می‌دهند که روش‌هایی ارزان و در دسترس برای افزایش طول عمر سالم وجود دارند. هرچند که تأثیر آن‌ها در سطح فردی ممکن است کم باشد، اما در مقیاس جمعیتی می‌تواند ارزشمند باشد. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا کند شدن روند پیری واقعاً باعث می‌شود افراد عمر طولانی‌تری با سلامت بیشتر داشته باشند یا خیر.

در حالی که برخی تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که امگا ۳ برای سلامتی مفید است، یک مطالعه اخیر هشدار داده است که مکمل‌های روغن ماهی ممکن است فقط در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی مفید باشند. برای افراد سالم، این مکمل‌ها احتمال دارد که خطر مشکلات قلبی یا سکته را افزایش دهند.

نظر متخصصان

استیو هوروات، نویسنده ارشد از موسسه Altos Labs در کمبریج، این تحقیق را الگویی برای پژوهش‌های آینده در زمینه معکوس کردن روند پیری می‌داند. او می‌گوید:«به نظر من، ۷۰ سالگی همان ۵۰ سالگی جدید است. این روش‌ها درمان قطعی پیری نیستند، اما یافته‌های این مطالعه باعث می‌شود که من همچنان به مصرف مقدار کم امگا ۳، ویتامین D و ورزش منظم پایبند بمانم.»

اما لئونارد شالک‌ویک، استاد ژنتیک انسانی در دانشگاه اسکس، با احتیاط بیشتری به این نتایج نگاه می‌کند. او می‌گوید:

«تغییرات متیلاسیون DNA با افزایش سن رخ می‌دهند، درست مانند تغییرات پوست. اما هنوز مشخص نیست که این تغییرات علت اصلی پیری هستند یا نه. بعید است که این تغییرات بخشی از یک ساعت داخلی باشند که بتوان آن را به عقب برگرداند.»

نتیجه‌گیری

این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف روزانه امگا ۳، به‌ویژه همراه با ویتامین D و ورزش، می‌تواند روند پیری بیولوژیکی را اندکی کندتر کند. هرچند یافته‌ها امیدوارکننده‌اند، اما هنوز شواهد قطعی برای تأثیر آن بر سلامت طولانی‌مدت وجود ندارد. متیلاسیون DNA در افراد سالمندی که در یک مطالعه تصادفی سه‌ساله تحت مصرف ویتامین D، امگا ۳ و ورزش قرار گرفتند، در جهت «جوان‌تر» تغییر کرد. با این حال، متأسفانه این به معنای آن نیست که آن‌ها واقعاً جوان‌تر شده‌اند.

ترجمه : سینا سمیعی رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت استان دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس

منبع این مطلب را اینجا ببینید