شبکه بهداشت و درمان بندر انزلی

تغییر شیوه زندگی در کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان در دهه‌های اخیر، وضع سلامت مردم را دستخوش دگرگونی کرده است. تغییر سنت‌های گذشته و شیوه‌های جدید زندگی منجر به تغییر در الگوهای غذایی از جمله مصرف زیاد فست فودها و غذاهای غیرخانگی، دریافت چربی‌ها و کاهش مصرف سبزی و میوه شده است. این امر موجب افزایش شیوع بیماری‌های غیرواگیر نظیر چاقی، بیماری‌های قلبی – عروقی، سرطان و دیابت شده است.

عموم مردم معمولا بدون تفکر و تعمق از عادات غذایی پیروی کرده و توجهی به اثرات مثبت یا منفی آن‌ها در سلامت خود ندارند، در حالی که بسیاری از عادات غذایی معمول ممکن است نامناسب بوده و اثرات نامطلوب و گاه غیرقابل جبران در سلامت ما بر جای گذارد. بنابراین شناخت عادات غذایی نامناسب و تاثیر آن‌ها در سلامت انسان، گام بسیار موثری در شکل‌گیری الگوی غذایی صحیح و مناسب و برخورداری از تغذیه کافی، متعادل و متنوع است.

مقایسه کیفیت تغذیه‌ای انواع خوراکی‌های سنتی با غذای آماده و نیمه آماده

غذاهای سنتی از نظر میزان روغن و چربی قابل کنترل بوده و سالم‌تر هستند. اما غذاهای آماده دارای روغن و چربی ناسالم و زیاد بوده و قابل کنترل در هنگام پخت نیست و حداکثر 5 تا 7 برابر غذای سالم انرژی دارند.

نمک در غذاهای سنتی در آخر غذا اضافه می‌شود و مقدارش مشخص است و در عین حال از نمک یددار تصفیه شده استفاده می‌شود.  ولی اغلب غذاهای آماده دارای مقادیر زیادی نمک هستند و غالبا با خیارشور سرو می‌شوند.

در طبخ غذاهای سنتی گوشت قرمز و مرغ و ماهی تازه به عنوان منابع تامین پروتئین مورد نیاز بدن استفاده میگردد. همچنین میزان چربی‌های اشباع آنها را با جدا کردن پوست و چربی‌های قابل رویت می‌توان کنترل کرد. اما در غذاهای آماده معمولا از امعا و احشای حیوانات استفاده می‌شود و به این دلیل حاوی چربی‌های اشباع شده و کالری زیادی است و مصرف مداوم آنها خطر اضافه وزن و چاقی، چربی خون بالا و بیماری‌های قلبی – عروقی را افزایش می دهد.

حرارت پخت در آماده سازی غذای سنتی قابل کنترل است و بنابراین ویتامین‌های آن کمتر اتلاف  میگردد. در مقابل، در مراحل تهیه غذاهای آماده و کنسروی حرارت قابل کنترل نیست و به دلیل حرارت بالا ویتامین‌های موجود در آن از بین می‌رود.

در غذاهای سنتی مقدار روغنی که برای پخت غذا استفاده می‌شود، قابل کنترل است. معمولا از روغن‌های مایع استفاده می‌شود و از آنجا که درجه حرارت را هنگام پخت غذا می‌توان کنترل کرد، روغن سالم‌تر باقی می‌ماند.

همچنین فرآوری غذاهای آماده معمولا با استفاده مکرر از روغن‌های دارای اسید چرب اشباع بالا، جهت سرخ کردن انجام می‌گردد. حرارت زیاد باعث سوختن روغن و ایجاد ترکیباتی در آن می‌شود که می‌تواند سرطان‌زا باشد. چربی موجود در این غذاها در طولانی مدت سبب انسداد عروق و چاقی می‌شود