شبکه بهداشت و درمان بندر انزلی

 چاقی و اضافه وزن با فشارخون بالا ارتباط قوی دارد. اکثر افراد مبتلا به پرفشاری خون علایمی ‌ندارند، اما این مشکل می‌تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخش‌های مختلف بدن شود. در مغز این مشکل به مویرگ‌های خونی آسیب می‌رساند، در نتیجه سکته مغزی بروز می‌کند. در چشم‌ها، پرفشاری سبب آسیب به مویرگ‌های خونی و بروز اختلال بینایی و در کلیه‌ها نیز سبب نارسایی کلیه می‌شود. ممکن است علایمی‌‌ از قبیل سردرد، دردهای قفسه سینه و تنگی نفس نیز بروز کند.

درمان غیردارویی پرفشاری خون شامل: ‌

=         کاهش ۱۵-۱۰ درصد از وزن،

=         کاهش نمک در رژیم غذایی،

=         ترک سیگار،

=          انجام ورزش منظم است.

 

رژیم غذایی کاهنده فشار خون دارای ویژگی های زیر است:

  میوه‌ها و سبزیجات ( به میزان حداقل ۹-۸ واحد در روز )، غلات کامل و سبوسدار ( به میزان ۶-۵ واحد در روز )، محصولات لبنی بدون چربی و کم چرب ( به میزان ۳-۲ واحد در روز )، لوبیا و سایر حبوبات ( حداقل ۵ بار در هفته )، مصرف گوشت کم چرب ( به ۱ تا ۲ بار در هفته محدود شود ) و به جای آن از ماکیان بدون پوست استفاده شود و مصرف ماهی‌‌های چرب حداقل ۲ بار در هفته که از منابع خوب امگا- ۳ می‌باشد ( از قبیل سالمون، آزاد، شاه ماهی و ماهی تن ).

 در عین حال تا حد امکان مصرف روغن های جامد و دریافت سدیم در حداقل باشد.

 مصرف شکر و به طور کلی شیرینی‌ها، کیک‌ها، نوشیدنی‌های شیرین و… محدود شود.

  از ویژگی‌های این رژیم سادگی و قابل اجرا بودن آن است، در عین حال که رژیمی بسیار متنوع و خوشمزه نیز می‌باشد.

 

چه غذاهایی مفید هستند ؟

o    افراد دچار پرفشاری، نیاز به کاهش دریافت سدیم دارند. از طرفی دریافت پتاسیم و کلسیم می‌تواند به کاهش فشارخون کمک کند.

o    موز، زردآلو، انجیر، گریپ‌فروت، هلو، انگور و آلو میوه‌هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب‌زمینی، سیر، براکلی، کدو سبز، قارچ و گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها سرشار از پتاسیم هستند. حبوبات نیز از این نظر غنی‌اند.

o    میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار کم ‌سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند. مطالعات نشان داده که متوسط فشارخون گیاه‌خواران کمتر است. یکی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاه‌خواران دانسته‌اند.

o    مرکبات، توت‌ها و سبزی‌های دارای برگ سبز، ‌منابع خوب ویتامین ث هستند . دریافت کم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد.

o        . برای معطرکردن گوشت می‌توان از سبزیهای معطر، ادویه‌ها و میوه‌ها استفاده کرد.

o        ماهی تازه، ‌یا منجمد بسیار مفید است، می‌توان ماهی را با برگ‌بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه‌ها، مرکبات، سس‌های خانگی بدون نمک و سایر سبزی‌ها معطر کرد. ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، سالمون و قباد حداقل 2 بار در هفته توصیه می‌شوند.

o    ‌ سبزی‌های ریشه‌ای از قبیل سیب‌زمینی، همچنین برنج، ماکارونی، رشته‌ها و مواد نشاسته‌ای دارای سدیم کم هستند و می‌توان به عنوان پایه‌ای برای وعده غذایی از آنها استفاده کرد.

o        همچنین مصرف سیر در کاهش فشارخون موثر است.

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

o    سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز کرد. سبزی‌های کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.

o    از مصرف مقادیر زیاد برخی سبزیجات بطور طبیعی حاوی سدیم بالایی هستند، نظیر چغندر، ریواس، کلم پیچ، اسفناج، کرفس، شلغم و انواع کلم ها پرهیز کنید.

o    انواع نان ها، کیک ها و بیسکویت های تهیه شده با بیکینگ پودر، جوش شیرین، نمک، انواع غلا ت، سیب زمینی، ماکارونی، برنج که با نمک تهیه می شوند.

o        ماهی دودی یا کنسروشده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند.

o    سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌های گوشت، کنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

o        مصرف الکل با فشاربالا ارتباط داشته و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

o        در طبخ به جای کره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون، سویا و کانولا استفاده کرد.

o    مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه‌های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.

چند نکته مهم:

o        کاهش وزن و حفظ وزن طبیعی از ارکان اساسی مقابله با پرفشاری هستند.

o        نیاز روزانه یک فرد بزرگسال به نمک حداکثر 5 گرم است.

o        برای کاهش فشارخون پیاده روی سریع ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز و ۳ تا ۵ بار در هفته توصیه می شود.

o        همچنین ترک سیگار در افراد مبتلا به پرفشاری خون ضرورت دارد.

واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان بندرانزلی ( خرداد سال 98 )