به مناسبت هفته بهداشت روان 18 الی 24 مهرماه
جمعه 19 مهرماه-نقش آموزه های دینی ، فرهنگ و معنویت در ارتقاء سلامت روان و نشاط اجتماعی
شادی لازمه زندگی، محرک انسان در دستیابی به هدفهای دینی و غیر دینی و عاملی برای ارتقای مادی و معنوی او به شمار میرود. شادی یعنی بالندگی، نشاط و حرکت و نقطه مقابل آن، جمود، خمودی و رکود است .
درهمه این ادیان، دستورها و سفارشهایی برای شادی و نشاط بشر در زندگی مادی بیان شده است. گرچه در این ادیان یا مکتبها، مصداقهای شادی با هم تفاوتهای اندک یا بسیاری داشته و دارد، ولی هیچ یک در این نکته تردید نداشتهاند و ندارند که شادی لازمه زندگی، محرک انسان در دستیابی به هدفهای دینی و غیر دینی و عاملی برای ارتقای مادی و معنوی او به شمار میرود. شادی یعنی بالندگی، نشاط و حرکت و نقطه مقابل آن، جمود، خمودی و رکود است
در دستورهای آسمانی اسلام، نکتههای ارزشمندی در خصوص ایجاد شادی و نشاط آمده است. این شادیها گاهی برای خود آدمی است و زمانی برای دیگران. آن همه سفارش که برای تبسم به دیگران ذکر شده و سفارشهایی که برای پوشیدن لباسهای شاد و روشن، بوی خوش، نظافت و نظم و پاکیزگی، مسافرت و تفریح، حضور در طبیعت و نگریستن به سبزه و آب، مهربانی و محبت، زدودن کینه و حسد، شوخی و مزاح ایجاد سرور در قلب مردم شده است، همه برای ایجاد فضای شادی و راندن غم و اندوه و در نتیجه تجدید قوا برای ادامه حرکت تکاملی انسان است.
اندیشمند معاصر، شهید مرتضی مطهری، با رویکردی روانشناسانه و اسلامی میگوید:سرور، حالت خوش و لذتبخشی است که از علم و اطلاع بر اینکه یکی از هدفها و آرزوها انجام یافته یا خواهد یافت، به انسان دست میدهد و غم و اندوه، حالت ناگواری و دردناکی است که از اطلاع بر انجام نشدن یکی از هدفها و آرزوها به انسان دست میدهد.
در روایات و سیره پیشوایان دین در دستورات دینی ما توصیه شده است که همواره متبسّم و خنده رو باشیم تا جایی که از نشــانه های مؤمن خنــده در چهره و حزن در قلب شمرده شــده است. امام علی (ع)فرمودند: »مانند زنبور عســل باشید. یعنی دهــان دیگران را شــیرین کنید و با شــادی کام دیگران را شــاد نگــه دارید.« امامرضا(ع)میفرماید: »اوقات روز شــما ۴ ساعت باشد؛ ساعتی برای خلوت با خدا، ســاعتی برای تأمین معاش، ساعتی برای معاشــرت با برادران مورد اعتماد و کسانی که شــما را به عیبهایتان واقف میسازند و ســاعتی را هم به تفریحــات و لذایذ خود اختصاص دهید و از مسرت و شادی ساعات تفریح، انجام وظایف وقتهای دیگر را تأمین کنید.«
رســول خدا(ص) فرمــود: »مؤمن، شوخ و زنده دل اســت و منافق، سخت و غضبناک« »همانا من شــوخی میکنم و اهل مزاح هستم، اما حرف باطل و بیهوده نمی گویم
اسلام مواردی را که منجر به شادی و نشاط درونی و ماندگارتر می شود ذکر کرده است.از جمله:
1.ایمان ۲. احیای حق و از بین بردن باطل۳. پرهیز از گناه ۴.شاد کردن دیگران ۵.گره گشایی 6.شادی در روزهای فرح معصومان و اعیاد اسلامی
اسلام به زدودن اندوه از دل مؤمنان سفارش می کند و به استحکام پیوندها، به ویژه صله ارحام اهتمام جدی دارد.
امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند: «... تبسم الرجل فی وجه اخیه حسنه، و ما عبدالله بشی احب إلی الله من إدخال السرور علی المؤمن» تبسم مؤمن به مؤمن و زدودن اندوه از چهره مؤمن، از حسنات است و زدودن گرد و غبار از چهره مؤمنان، از حسنات است و بهترین اطاعت خداوند و محبوب ترین آن نزد خداوند، خوشحال کردن مؤمنان است.
یکی از راه های عمده شاد زیستن و رفع غم و اندوه، رضایت و خشنودی به قضا و قدر الهی است که در سخت ترین شرایط به مدد انسان می رسد و تحمل پیشامدهای ناگوار را بر آدمی آسان می کند. مقصود از رضا، ترک اعتراض به مقدرات الهی در ظاهر و باطن، به زبان و عمل است. امام علی علیه السلام فرموده است: « به قضای خداوند خشنود باش تا شاد و راحت زندگی کنی».
نظر دهید