شبکه بهداشت و درمان بندر انزلی

خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در طول زندگی در  مردان 1 به 23 و در زنان 1 به 26 تخمین زده شده است. هیچ راه قطعی جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان وجود ندارد اما انتخاب های غذایی و شیوه زندگی سالم می تواند کمک کننده باشد .

آیا بهترین رژیم غذایی برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ وجود دارد ؟

تحقیقات نشان می دهد که داشتن یک رژیم غذایی بر پایه گیاهی با کاهش خطر ابتلا به سرطان در ارتباط است .در سال 2015 یک مطالعه پژوهشی در   Jama international medicine    منتشرشد  که بر روی عادات غذایی بیش از 70000 نفر کارشده بود و دریافتند که گیاهخواران 22% کمتر از افراد غیر گیاهخوار ریسک ابتلا به سرطان را دارند .

ماهی

انتخاب رژیم غذایی  pescatarian( رژیم گیاهخواری + ماهی )در پیشگیری از سرطان روده بزرگ می تواند مفید باشد . در یک متاآنالیز در سال 2022 بر روی 25 پژوهش مشخص شد که افزایش روزانه ، 50 گرم مصرف ماهی ، بدلیل وجود خواص ضد التهابی اسید چرب امگا 3 و هم چنین اثرمحافظتی  ویتامین د  خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را 40%کاهش میدهد .

بهترین نوع ماهی جهت مصرف : سالمون، تن ماهی، ساردین

کنگرفرنگی

مصرف مواد غذایی با فیبر بالا اثر محافظتی بر ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد . نصف فنجان کنگر فرنگی پخته شامل  7 گرم فیبر و  ترکیبی بنام اسید کلروژنیک می باشد که گفته می شود باعث کاهش سرعت رشد سلول های سرطانی روده بزرگ می شود .

لوبیا و حبوبات

لوبیا و حبوبات نه تنها سرشار از پروتئین هستند بلکه یکی از منابع عالی فیبر نیزمحسوب می شوند . بعنوان مثال  1 فنجان لوبیا سیاه شامل 15 گرم فیبر است که این مقدار بیشتر از نصف نیاز روزانه بزرگسالان ( 25 تا 35 گرم ) است .گنجاندن لوبیا و حبوبات در رژیم غذایی ، بعلت محتوی فیبر بالا در کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ موثر می باشد .

بلوبری

پژوهش ها نشان میدهند که غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان و فیبر مانند بلوبری اثر محافظتی در ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد . بلوبری  حاوی   Vit K – Vit A – Vit C - فولات – پتاسیم – فسفر – منیزیم و کلسیم می باشد . بلوبری را بصورت خام در میان وعده یا در اسموتی و یا کمپوت بری مصرف کنید .

قهوه

پژوهش ها نشان می دهند که مصرف قهوه می تواند به طور قابل توجهی خطر مرگ زودرس ناشی از این بیماری را در مقایسه با افرادی که قهوه نمی خورند ، کاهش دهد . بیمارانی که روزانه 4 فنجان قهوه ( کافئین دار یا بدون کافئین ) مصرف می کنند ، 52% خطر مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال در آن ها کاهش می یابد .

سبزیجات چلیپایی 

براساس پژوهش ها افزایش مصرف سبزیجات چلیپایی با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ همراه است . این گروه از سبزیجات حاوی مقادیر بالای گلوکوزینولات ( یک ماده شیمیایی حاوی گوگرد ) هستند ، که براساس پژوهش ها دارای خواص ضد سرطانی و همچنین فیبر و ویتامین و مواد معدنی هستند .

سبزیجات چلیپایی مانند : بروکلی ، کلم بروکسل ، کلم ، گل کلم ، کلم پیچ

غلات کامل 

یک رژیم سرشار از غلات کامل به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک می کند . برای مثال : 1 فنجان جو دو سر شامل 10 گرم پروتئین و 8 گرم فیبر می باشد ، که برای محافظت در برابر سرطان بسیار مفید است .

غلات کامل شامل : برنج قهوه ای – جو – بلغور – جو دو سر – کینوآ – چاودار کامل

گلابی 

مصرف میوه هایی با فیبر بالا مثل گلابی می تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال موثر باشد . یک گلابی متوسط حدود 5 گرم فیبر دارد .

آجیل و دانه ها 

براساس پژوهش ها مصرف آجیل و مغز دانه ها 3 با در هفته ، با کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در ارتباط است . آجیل و مغز دانه ها شامل : بادام – بادام هندی – فندق – بادام زمینی – پسته – تخمه آفتابگردان – گردو – دانه چیا – بذر کتان – تخمه کدو تنبل

 

غذاهایی که جهت کاهش خطر سرطان روده بزرگ باید از مصرف آنها اجتناب نمود :

الکل 

انجمن سرطان آمریکا مصرف زیاد الکل را با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در ارتباط می داند .

گوشت گریل شده 

گریل کردن (کباب کردن ) گوشت در دمای بالا باعث ذغالی شدن آن می شود و پروتئین های مغذی را تبدیل به یک ماده مضر می کند . گوشت ذغالی شامل هیدروکربن های مضر و سایر مواد سرطان زا است که می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد .

گوشت قرمز 

شواهد قوی مبنی بر اینکه مصرف طولانی مدت گوشت قرمز با خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در ارتباط است ، وجود دارد . گوشت قرمز شامل گوشت گاو – گوشت گوسفند .به طور میانگین مصرف 1 تا 2 بار گوشت قرمز در هفته جهت حفظ سلامتی و برقراری تعادل در رژیم غذایی توصیه شده است با این حال بهتر است تکه های کوچکتر و باریک تر را انتخاب کنید .

گوشت فرآوری شده 

انواع گوشت فرآوری شده مانند گوشت های کنسروی – هات داگ – سوسیس و کالباس با فرآیندهایی چون دودی کردن ، نمک سود کردن یا افزودنی ها و نگهدارنده ها ازشکل طبیعی خود خارج  شده اند و مضر هستند.

فاطمه صادقی شورکابی – کارشناس ارشد تغذیه ( شبکه بهداشت و درمان پردیس )